اقتصاد ترکیه

برخی از جنبه های کلیدی اقتصاد ترکیه:

تولید ناخالص داخلی (GDP: Gross Domestic Product) :

در سال 2022، ترکیه با تولید ناخالص داخلی 905 میلیارد دلار ، نوزدهمین اقتصاد بزرگ جهان شد . در همین سال، تولید ناخالص داخلی سرانه به حدود 10600 دلار رسید .

رشد اقتصادی : در سال 2021، اقتصاد ترکیه 11 درصد رشد کرد . شایان ذکر است ، تولید و صادرات نقش بسزایی در این رشد داشته است . اقتصاد ترکیه در سال 2022 به میزان 5.6 درصد رشد داشت. تقاضای داخلی، به ویژه مصرف خصوصی، نقشی اساسی ایفا کرد. بخش خدمات به طور قابل توجهی به رشد تولید کمک کرددر سال 2023 نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ترکیه 4.5 درصد بود.

تورم : نرخ تورم سالانه (2024): تا جولای 2024، نرخ تورم سالانه در ترکیه به 47.83 درصد رسیده است. این افزایش نسبت به 38.21 درصد در ژوئن 2024 است.

روند تورم در سال های اخیر: 2022: نرخ تورم 72.31 درصد بود که نسبت به سال قبل افزایش قابل توجهی داشت. در سال 2021 تورم 19.60 درصد بود که نسبت به سال 2020 روند صعودی را نشان می دهد. سال 2020 نرخ تورم 12.28 درصد بود که نسبت به سال 2019 کاهش داشت.

زمینه تاریخی نرخ تورم در کیه: در گذشته، ترکیه نرخ تورم متفاوتی را تجربه کرده است. برای مثال: در سال 1980 به بالاترین حد خود یعنی 138.71 درصد رسید. در سال 1999، 64.87٪ بود. در سال 2018 نرخ تورم 16.33 درصد بود.

بین سال‌های 2004 و 2018، تورم بالاترین رقم را داشت، اگرچه تقاضای گردشگری افزایش یافت . به دلیل ماهیت فصلی گردشگری، تورم به صورت فصلی در فصول گردشگری افزایش می‌یابد.

تجارت خارجی، واردات و صادرات :

o صادرات

تجارت خارجی ترکیه به طور قابل توجهی گسترش یافته است و صادرات با سرعت قابل توجهی رشد کرده و این کشور، از نظر رشد صادرات در رتبه پنجم جهانی قرار دارد .

محصولات کشاورزی: ترکیه در تولید محصولات کشاورزی رتبه دهم جهان را دارد.صادرات مهم آن شامل زردآلو، گیلاس، انجیر، فندق و به است. ترکیه بزرگترین صادرکننده زردآلو خشک، انجیر خشک، به، کشمش و آرد گندم در جهان است.

این کشور همچنین 24 میلیون تن شیر تولید می کند که آن را به یکی از تولیدکنندگان عمده لبنیات تبدیل می کند.

ترکیه با 11000 گونه گیاهی، تراز تجاری مثبتی را در منطقه اروپای شرقی، خاورمیانه و شمال آفریقا حفظ کرده است. ترکیه در سال 2022 حدود 1800 نوع محصول کشاورزی به ارزش 30 میلیارد دلار صادر کرد.

محصولات صنعتی: ترکیه کالاهای صنعتی مختلفی از جمله منسوجات، قطعات خودرو، ماشین آلات و الکترونیک صادر می کند. بازارهای اصلی صادرات اتحادیه اروپا، ایالات متحده و خاورمیانه هستند. به طور کلی، صادرات متنوع ترکیه به طور قابل توجهی به اقتصاد و تجارت جهانی آن کمک می کند.

o واردات

واردات محصولات کشاورزی: ترکیه دانه‌های روغنی از جمله سویا و کنجاله را وارد می‌کند که به عنوان خوراک دام برای بخش‌های گوشت و مرغداری استفاده می‌شود. این کشور همچنین پنبه را به عنوان یک نهاده برای صنعت نساجی پیشرفته، و نیز نهاده‌های زیرساختی بخش فرآوری مواد غذایی و نانوایی خود وارد می‌کند.

واردات صنعتی: ترکیه تعرفه مشترک خارجی (CET) را برای کالاهای صنعتی اعمال می‌کند، با میانگین تعرفه کشور برتر (MFN) 5 درصد برای محصولات غیرکشاورزی. تعرفه‌های حمایتی برای محصولات کشاورزی بالاست.

تجارت با ایران :

o صادرات ترکیه به ایران:

ترکیه در سال 2022 به ارزش 4.07 میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرد. محصولات اصلی صادراتی شامل وسایل نقلیه موتوری و قطعات (90.3 میلیون دلار)، خمیر چوب شیمیایی سولفات (80.7 میلیون دلار) و داروهای بسته بندی شده (74.2 میلیون دلار) بود.

طی پنج سال گذشته، صادرات ترکیه به ایران با نرخ سالانه بسیار بالا (72.6درصد)رشد کرده است و از 266 میلیون دلار در سال 2017 به 4.07 میلیارد دلار در سال 2022 رسیده است.

واردات ترکیه از ایران: ایران در سال 2022 به ارزش 4.06 میلیارد دلار کالا به ترکیه صادر کرد. اقلام قابل توجه صادراتی از ایران به ترکیه شامل آلومینیوم خام (739 میلیون دلار)، روی خام (349 میلیون دلار) و پلیمرهای اتیلن (318 میلیون دلار) بود.

در همین دوره پنج ساله، صادرات ایران به ترکیه با نرخ سالانه 45.9 درصد افزایش یافت و از 615 میلیون دلار در سال 2017 به 4.06 میلیارد دلار در سال 2022 رسید.

تراز تجاری: در سال 2022 تراز تجاری ترکیه با ایران 36.30 میلیارد دلار بوده که نشان دهنده کسری به نفع ایران 2 است. البته شایان ذکر است که در سال گذشته تراز تجاری ایران با ترکیه 280 میلیون دلار به نفع ایران مثبت بوده است.

در مجموع، در حالی که صادرات ترکیه به ایران بخش‌های مختلفی از جمله ماشین‌آلات، پلاستیک و محصولات کشاورزی را پوشش می‌دهد، واردات آن عمدتاً شامل نفت (قبل از ماه می ۲۰۱۹)، گاز طبیعی و محصولات فلزی است. پویایی تجارت بین دو کشور تحت تأثیر عوامل اقتصادی و تصمیمات سیاسی همچنان در حال رشد است.

صادرات ، واردات و محصولات کلیدی کشاورزی ترکیه :

o صادرات :

ترکیه بازیگر مهمی در صادرات جهانی است. در سال 2022، این کشور بزرگترین صادرکننده چندین محصول در جهان بود، از جمله:میله های آهن، خام (4.24 میلیارد دلار)، فرش دستبافت (2.34 میلیارد دلار)، سیمان (1.76 میلیارد دلار)، آرد گندم (1.49 میلیارد دلار) و بوراتس (669 میلیون دلار). سایر صادرات عمده شامل نفت تصفیه شده ، اتومبیل ، جواهرات و وسایل نقلیه موتوری و قطعات می باشد .

مقاصد اصلی صادرات ترکیه، کشورهای آلمان ، ایالات متحده ، عراق ، بریتانیا ، و ایتالیا هستند .

o واردات :

مهمترین کالاهای وارداتی ترکیه شامل طلا ، نفت تصفیه شده ، ضایعات آهن ، خودرو و گاز نفت است . شرکای عمده واردات ترکیه، کشورهای چین , آلمان , روسیه , ایالات متحده و ایتالیا هستند .

نقاط قوت کشاورزی :

o ترکیه رتبه دهم تولید محصولات کشاورزی در جهان را دارد. با محصولاتی مانند: انگور، زردآلو، گیلاس، انجیر، فندق، به

o ترکیه صادرکننده شماره یک جهانی زردآلو خشک ، انجیر خشک ، به ، کشمش و آرد (گندم) است . این کشور همچنین در تولید شیر و لبنیات برتر است و 24 میلیون تن شیر دارد .

o ترکیه چشم انداز سرمایه گذاری در زیربخش های کشاورزی مانند تولید گلخانه ای ، پروتئین های حیوانی و گیاهی ، دانه ها ، گردو و بادام ، غذای حیوانات خانگی و آبزی پروری را ارائه می دهد .

o هدف آن این است که یک ستاد منطقه ای و مرکز عرضه ترجیحی برای بازیگران جهانی در کشاورزی باشد .

به طور خلاصه، بخش قوی کشاورزی ترکیه به طور قابل توجهی به اقتصاد آن کمک می کند و صادرات آن محصولات و بازارهای متنوعی را در بر می گیرد.