سیاست و اقتصاد در استانبول

⑆ سیاست

استانبول به دلیل اهمیت اقتصادی، فرهنگی و تاریخی مهمی که دارد، نقشی محوری در سیاست داخلی ترکیه ایفا می کند. این شهر به عنوان بزرگترین شهر ترکیه و به عنوان مرکز اصلی تجاری، مالی و صنعتی ترکیه عمل کرده و آن را به یک بازیگر کلیدی در چشم انداز اقتصادی کشور تبدیل می‌کند. از نظر سیاسی، استانبول میدان جنگ برای احزاب مختلف سیاسی بوده است، و انتخابات شهردار آن اغلب به عنوان بازتابی از فضای سیاسی ملی تلقی می شود.

جمعیت متنوع و موقعیت استراتژیک شهر نیز به اهمیت سیاسی آن کمک می کند. استانبول کانونی برای جنبش‌ها و اعتراضات سیاسی بوده و بر سیاست‌ها و تصمیمات ملی تأثیر گذاشته است. پروژه های مدیریتی و توسعه ای شهر اغلب برای سایر مناطق ترکیه سابقه ایجاد می کند.

آقای اردوغان که تجربه شهرداری استانبول را در پیشینه خود دارد، در آستانه انتخابات محلی 2019 گفت که اگر در استانبول شکست بخوریم، در ترکیه نیز شکست خواهیم خورد. رقابت در استانبول برای اردوغان که انتخاب شهردار استانبول در سال 1994 به عنوان سکوی پرتاب او عمل کرد ، اهمیت سیاسی، اقتصادی و نمادین عمیقی داشت . برای اکرم امام اوغلو ، به دست آوردن شهرداری استانبول یک پیروزی بزرگ بود. استانبول و بسیاری از کلان شهرهای ترکیه روندی دور از دولت و ایدئولوژی را دنبال می کنند. در انتخابات 2024 نیز آقای اکرم امام اوغلو، ۵۳ ساله، توانست رقیب‌‌های خود را در حزب عدالت و توسعه شکست بدهد و بار دیگر منصب شهرداری استانبول را حفظ کند.

⑆ اقتصاد

استانبول یازدهمین اقتصاد بزرگ در میان مناطق شهری جهان در سال 2018 بود و مسئول 30 درصد تولید صنعتی ترکیه، 31 درصد تولید ناخالص داخلی و 47 درصد از درآمدهای مالیاتی است. تولید ناخالص داخلی استانبول در سال 2018 به 537.507 میلیارد دلار رسید که بخش تولید و خدمات به ترتیب 36 درصد و 60 درصد از تولید اقتصادی را تشکیل می دادند. بهره وری استانبول 110 درصد بالاتر از میانگین ملی است. تجارت از نظر اقتصادی مهم است و 30 درصد از تولید اقتصادی شهر را تشکیل می دهد.

استانبول، که در تنگه بسفر قرار دارد، دارای بنادر بین المللی است که اروپا و آسیا را به هم متصل می کند. تنگه بسفر که تنها گذرگاه از دریای سیاه به مدیترانه است، شلوغ ترین و باریک ترین تنگه جهان است که برای کشتیرانی بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و سالانه بیش از 200 میلیون تن نفت از آن عبور می کند. کنوانسیون های بین المللی تضمین عبور بین دریاهای سیاه و مدیترانه، حتی زمانی که نفتکش ها نفت، گاز طبیعی، مواد شیمیایی و سایر مواد قابل اشتعال یا انفجاری را به عنوان محموله حمل می کنند. در سال 2011، به عنوان یک راه حل، نخست وزیر وقت اردوغان، کانال استانبول را ارائه کرد ، پروژه ای برای باز کردن یک تنگه جدید بین دریاهای سیاه و مرمره. در حالی که این پروژه هنوز در دستور کار ترکیه در سال 2020 بود، تاریخ مشخصی برای آن تعیین نشده است.

کشتیرانی بخش قابل توجهی از اقتصاد این شهر را تشکیل می دهد.استانبول دارای سه بندر اصلی کشتیرانی – بندر حیدرپاشا ، بندر آمبارلی و بندر زیتین برنو – و همچنین چندین بندر کوچکتر و پایانه های نفتی در امتداد بسفر و دریای مرمره است.

حیدرپاشا، در انتهای جنوب شرقی بسفر، تا اوایل دهه 2000 بزرگترین بندر استانبول بود. از آن زمان به بعد، با برنامه ریزی برای تبدیل حیدرپاشا به یک مجموعه گردشگری، عملیات به آمبارلی منتقل شد. در سال 2019، آمبارلی، در لبه غربی مرکز شهری، ظرفیت سالانه 3،104،882 TEU داشت که آن را به سومین پایانه حمل بار در حوزه مدیترانه تبدیل کرد.

استانبول از دهه 1980 یک مرکز بانکی بین المللی بوده است و تنها بورس فعال در ترکیه به نام بورسا استانبول است که در ابتدا به عنوان بورس اوراق بهادار عثمانی در سال 1866 تاسیس شد.

در سال 1995، با توجه به روندهای مالی، بورسا استانبول دفتر مرکزی خود را (که در ابتدا در Bankalar Caddesi ، مرکز مالی امپراتوری عثمانی، و بعداً در ساختمان 4 Vakıf Han در Sirkeci قرار داشت ) به ایستینیه ، در مجاورت ماسلاک که مقر بسیاری از بانک های ترکیه را در خود جای داده است.

از سال 2023، منطقه آتاشهیر در سمت آسیایی شهر مرکز مالی استانبول (IFC) است، جایی که مقر جدید بانک های دولتی ترکیه، از جمله بانک مرکزی ترکیه ، در آن قرار دارد. تا سال 2023، پنج آسمان خراش بلند استانبول و ترکیه برج بانک مرکزی ترکیه با ارتفاع 352 متر (1154 فوت 10 اینچ) در منطقه آتاشهیر در سمت آسیایی شهر هستند. برج A متروپل استانبول (70 طبقه / 301 متر شامل مناره های دوقلوی آن) نیز در منطقه آتاشهیر. Skyland Istanbul Towers 1 and 2 (2 x 284 متر) واقع در مجاورت استادیوم نف در محله Huzur در منطقه Sarıyer در سمت اروپایی و Istanbul Sapphire (54 طبقه / 238 متر؛ 261 متر با احتساب مناره آن) در Levent در طرف اروپایی.

13.4 میلیون گردشگر خارجی در سال 2018 از این شهر دیدن کردند و استانبول را به پنجمین شهر پربازدید جهان در آن سال تبدیل کرد. استانبول و آنتالیا دو بزرگ ترین دروازه بین المللی ترکیه هستند که پذیرای یک چهارم گردشگران خارجی این کشور هستند. بر اساس داده‌های اداره فرهنگ و گردشگری استانبول، 7 میلیون و 903 هزار و 538 گردشگر خارجی در 6 ماه اول سال 2023 به استانبول آمده‌اند. استانبول در ماه مه سال 2024 با 11.48 درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل از 1 میلیون و 678 هزار و 832 گردشگر خارجی میزبانی کرد.

استانبول بیش از پنجاه موزه دارد که کاخ توپکاپی، پربازدیدترین موزه شهر است که هر سال بیش از 30 میلیون دلار درآمد به همراه دارد.